Co robić, gdy zachodzi konieczność modernizacji lub zakupu nowego systemu nagłośnienia do kościoła? Doświadczeni eksperci w dziedzinie nagłośnienia proponują usystematyzowane podejście. Na czym ono polega? Zapraszamy do lektury.
-
Zebranie ogólnych wymagań
Można zacząć od spisania ogólnych wymagań. Na przykład: czy nabożeństwo ma być przeznaczone tylko dla wiernych będących na miejscu w kościele, czy też jest transmitowane do odbiorców online? Wymagania dotyczące nagłośnienia zależą w dużej mierze od stylu nabożeństwa. Czy jest to nabożeństwo tradycyjne czy współczesne, czy jedno i drugie?
Ważne jest określenie lokalizacji źródeł dźwięku. Pytania, które należy zadać to m.in.: ilu będzie wokalistów i czy będą używać mikrofonów przewodowych czy bezprzewodowych, jaka jest wielkość chóru, jakie są inne wymagania dotyczące mikrofonów wykorzystywanych do kazań, czy ogłoszeń parafialnych (słowo mówione), np. bezprzewodowe do ręki, nagłowne czy zamontowane na mównicy, jakie są rodzaje instrumentów muzycznych, wejścia z innych źródeł, takich jak komputery, odtwarzacze CD itp. Jakie są wymagania dotyczące monitorowania, np. odsłuch douszny, przewodowy czy bezprzewodowy, monitory sceniczne? Czy istnieje potrzeba przesyłania sygnału audio i wideo do innych pomieszczeń w budynku?
Ten wczesny etap określania potrzeb i życzeń jest równie ważny, jak samo projektowanie systemu nagłośnienia. A ponieważ oczekuje się, że system nagłośnienia spełni zarówno obecne, jak i przewidywane przyszłe potrzeby, należy uwzględnić również ograniczenia, takie jak budżet, miejsce na FOH itp.
-
Wymagania dotyczące systemu nagłośnienia
Powyższa lista przełoży się na wymagania dotyczące sprzętu nagłośnieniowego, takie jak typy i liczba mikrofonów, stageboxy, liczba kanałów miksera I/O (wejście/wyjście), wzmacniacze, system głośników, wymagania dotyczące okablowania, infrastruktury IT, zapotrzebowania na energię elektryczną itp.
To już zadanie dla projektanta systemu czy integratora.
Po stworzeniu listy sprzętu, następuje etap konsultacji, wyjaśnień dotyczących możliwych opcji oraz dyskusji z przedstawicielami kościoła. Dlatego ważne jest, aby na ten proces przeznaczyć odpowiednią ilość czasu.
Warto pamiętać, że większa część nabożeństwa opiera się na słowie mówionym, dlatego należy zwrócić szczególną uwagę na wymagania dotyczące mikrofonowania kazań.
Jeśli nabożeństwa są także transmitowane online, zalecane jest, aby system dźwiękowy był w stanie zapewnić oddzielny miks dla wiernych zgromadzonych online. Może to być osobny mikser audio przeznaczony tylko do miksowania online. Alternatywnie, w przypadku prostszego rozwiązania można wykorzystać osobne wyjście z miksera audio i kontrolować je poprzez zastosowanie oddzielnej powierzchni sterującej lub tabletu.
Przy projektowaniu systemów nagłośnieniowych dla kościoła bardzo ważnym kryterium jest niezawodność systemu. Dopuszczalna może być jednorazowa zmniejszona funkcjonalność, ale nie całkowita awaria systemu. System nagłośnieniowy może przestać działać z wielu powodów, np. nieprawidłowa obsługa, przypadkowa, nieprawidłowa konfiguracja miksera audio, problemy związane z zasilaniem lub fizyczna awaria jakiegoś elementu. Osoba odpowiedzialna za system nagłośnienia w kościele powinna mieć możliwość kontaktu z konsultantem lub producentem, który pomoże rozwiązać problem lub usunąć usterkę. Na etapie projektowania należy prześledzić cały schemat przepływu sygnału, aby znaleźć możliwe rozwiązanie w przypadku awarii któregokolwiek z elementów. Takie rozwiązania należy zaplanować i przećwiczyć z wyprzedzeniem, aby skrócić czas potrzebny na reakcję.
-
Akustyka
Kolejną ważną kwestią, na którą należy zwrócić uwagę, jest fakt, że dźwięk nie pochodzi wyłącznie z zestawu głośników. Głośniki wchodzą w ścisłą interakcję z akustyką pomieszczenia. Zakłócenia pochodzące z zewnętrznych lub wewnętrznych źródeł hałasu mogą przeszkadzać zgromadzonym w pełnym zaangażowaniu się w nabożeństwo. Istnieją konkretne wymagania akustyczne, takie jak RT60 (czas pogłosu przy zmianie o 60 dB) i STIPA (metoda pomiaru wskaźnika transmisji mowy dla systemu nagłośnieniowego), które są niezbędne do osiągnięcia dobrej zrozumiałości mowy.
Za adaptację akustyczną pomieszczenia odpowiada konsultant ds. akustyki. Ma ona na celu osiągnięcie docelowego czasu pogłosu, zmniejszenie echa odbitego dźwięku, zminimalizowanie przenoszenia dźwięku ze źródeł zewnętrznych i z obiektu do otoczenia, zminimalizowanie hałasu tła, np. pochodzącego z systemów klimatyzacji, aby spełnić określone kryteria oceny hałasu (np. NC-30) i zredukować drgania i hałas.
-
Optymalizacja systemu nagłośnienia
Systemy głośnikowe powinny być odpowiednio zoptymalizowane, tak aby spełniały wymagania w zakresie parametrów, takich jak na przykład zasięg działania głośników. Obejmuje to utrzymanie dobrej barwy dźwięku w całym obszarze miejsc siedzących oraz zminimalizowanie rozprzestrzeniania się poziomu ciśnienia akustycznego między siedzeniami w przednich i tylnych rzędach. Sprawdza się to za pomocą symulacji komputerowej. Po osiągnięciu zamierzonych celów projektowych, krytyczne parametry, takie jak położenie głośnika i kąt ich ustawienia, są uwzględniane podczas wdrażania. Zasięg głośników można zweryfikować na miejscu za pomocą narzędzi do pomiaru akustycznego. Dalszą optymalizację, taką jak poziom głośności, korekcja dźwięku, opóźnienie czasowe dla zestawu niskotonowego itp., można przeprowadzić i zapisać w procesorze głośnikowym. Optymalizacja systemu nagłośnieniowego jest krytycznym etapem, którego nie można pominąć, nawet w przypadku jednorazowego wynajęcia obiektu. Projektowanie i optymalizacja systemu głośników musi być przeprowadzona przez wysoko wykwalifikowany personel.
-
Obsługa
Obsługa systemu nagłośnieniowego obejmuje sprawdzanie sprzętu, mikrofonowanie, miksowanie dźwięku, miksowanie odsłuchów, rozwiązywanie problemów i zapobieganie im w przyszłości. Jest to głównie zadanie dla osoby odpowiedzialnej za system nagłośnienia w kościele. Złożoność i skala tej operacji jest ogromna. Aby przekazać wiedzę i umiejętności projektanta systemu, integratora i inżynierów sprzętu nagłośnieniowego osobie odpowiedzialnej w kościele, konieczne jest odpowiednie szkolenie. W efekcie Ewangelia, czy to głoszona, śpiewana czy grana, będzie mogła dotrzeć do wszystkich docelowych odbiorców bez rozpraszania ich uwagi.
Podsumowanie
Takie systematyczne podejście ma zastosowanie nie tylko w przypadku modernizacji lub wymiany systemu nagłośnieniowego. Jest cenne przy planowaniu wymaganej obsługi dźwiękowej okazjonalnych wydarzeń kościelnych odbywających się poza obiektem.